Lokanta, restoran gibi yiyecek ve içecek hizmeti sunulan işletmelerde; aynı türden ürünün farklı usul ve ölçüler ile farklı fiyatlardan sunulduğu durumlarda, tarife ve fiyat listelerinde ürünlerin gramaj bilgisinin yer almaması sebebiyle, tüketiciler tarafından sağlıklı bir fiyat karşılaştırması yapılamadığı ve bu eksik bilgilendirme nedeni ile mağdur edildikleri anlaşıldığından, tüketici mağduriyetlerinin önüne geçilmesi adına önlem alınması gereği hasıl olmuştur.

Sayın Üyemiz;

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından odamıza gönderilen 18.11.2024 tarih ve E-81017999-404.13-00103115815 sayılı yazıya istinaden;

lokanta, restoran gibi yiyecek ve içecek hizmeti sunulan işletmelerde; aynı türden ürünün farklı usul ve ölçüler ile farklı fiyatlardan sunulduğu durumlarda, tarife ve fiyat listelerinde ürünlerin gramaj bilgisinin yer almaması sebebiyle, tüketiciler tarafından sağlıklı bir fiyat karşılaştırması yapılamadığı ve bu eksik bilgilendirme nedeni ile mağdur edildikleri anlaşıldığından, yapılan değerlendirme sonucunda yiyecek ve içecek hizmeti faaliyeti gösteren işletmeler arasında en fazla sayıda işletmeye sahip ve tüketici tarafından en fazla tercih edilen ürünlerin başında döner, iskender ve hamburger ürünlerinin olduğu, tüketiciye sunulan söz konusu ürünlerin gerek hızlı servis edilmesi gerekse ekonomik olmaları nedeniyle ülke genelinde yaygın olarak tüketildiği ancak, son dönemlerde lokanta ve büfe zincirleri gibi işletmelerce, geleneksel satış yöntemi olarak, ağırlığı ölçülerek satışa sunulması gereken dönerin, “Döner Sandviç, Ekmek Arası Döner, Dürüm Döner, Servis Döner vb” gibi isimler altında farklı fiyatlarla, iskender ve hamburger ürünlerinin ise farklı porsiyonlarda satışa sunulduğu ancak gramaj bilgisine yer verilmemesi nedeniyle fiyat karşılaştırmasının yapılamadığı ve tüketicinin eksik bilgilendirildiği ve bu nedenle söz konusu ürün özelinde tüketici mağduriyetlerinin önüne geçilmesi adına önlem alınması gereği hasıl olmuştur. Fiyat etiketine ilişkin düzenlemeler 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un "Fiyat etiketi" başlıklı 54 üncü maddesinde ve Fiyat Etiketi Yönetmeliği'nde yer almaktadır. Temel amacı “perakende olarak satışa sunulan mal ve hizmetlerin etiket, tarife ve fiyat listelerinin şekli, içeriği, kullanılması ile indirimli satışlara ilişkin usul ve esasları düzenlemek” olan Yönetmelik, tüketicilerin ekonomik çıkarlarının korunması ile doğru ve eksiksiz olarak bilgilendirilmesi açılarından önem arz etmektedir. Bilindiği üzere 19.12.2023 tarih ve 32404 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Fiyat Etiketi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Fiyat Etiketi Yönetmeliği’nin “Tarife ve fiyat listesi” başlıklı 8 inci maddesinin birinci fıkrası, “(1) Hizmetlerin özelliğine ve tüketiciye sunuluş biçimine göre, tarife ve fiyat listelerine ilişkin belge, levha, pano ve benzerleri, hizmetin sunulduğu işyerinde, ayrıca lokanta, restoran, kafe, pastane ve benzeri yiyecek ve içecek hizmeti sunulan işyerlerinde ise işyerinin giriş kapısının önüne ve hizmet sunulan masaların üstüne, tüketiciler tarafından kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde asılır, takılır veya konulur.” şeklinde değiştirilmişti. Söz konusu değişikliklerin uygulanması çerçevesinde yine yiyecek ve içecek hizmeti sunulan işyerlerinde satışa sunulan ürünler 6502 sayılı Kanunda “hizmet” tanımı kapsamında olup, söz konusu Yönetmeliğin “Etiket bulundurma zorunluluğu” başlıklı 5 inci maddesinin yedinci fıkrasında yer alan “Hizmetlerin tarife ve fiyatlarını gösteren listeler de bu madde hükmüne göre düzenlenerek asılır. Hizmetlere ilişkin tarifelerde hizmetin ayırıcı özelliği, tüm vergiler dâhil satış fiyatı ve bu fiyatın uygulanmaya başlandığı tarihin belirtilmesi yeterlidir.” hükmü gereği söz konusu tarife ve listelerde bu sayılan üç unsurun aranmasının yeterli olduğu kabul edilmektedir.Aynı satıcı tarafından aynı marka ve özellikte üretilmiş malların gramaj yönünden farklılaştırılarak satışa sunulması halinde tüketicinin gramaj bilgisi hususunda doğru ve eksiksiz bilgilendirilmesini sağlamak adına, malın ayırıcı özelliği olarak gramaj bilgisine yer verilmesi mümkün bulunmaktadır. Bu kapsamda; ticari teamül ile yerleşmiş satış usulü olarak, ağırlığı ölçülerek ve farklı gramajlarda satılan döner ürünü ile iskender ürünü ve yaygın olarak tercih edilen hamburger ürününün farklı gramaj ve usullerde satışa sunulduğu göz önüne alındığında; tüketicilerin ekonomik çıkarlarının korunması, doğru ve eksiksiz olarak bilgilendirilmesi ile tüketici mağduriyetlerinin önüne geçilmesini sağlamak amacıyla; tarife ve fiyat listelerinde ürünlerin ayırıcı özelliği olarak gramaj bilgilerinin yer alması gerekmektedir. Bu doğrultuda, yiyecek ve içecek hizmeti sektöründe faaliyet gösteren işletmeler nezdinde öncelikle söz konusu üç üründen (döner, iskender ve hamburger) döner ve iskender ürünü için ana bileşen olan pişmiş etin; hamburger ürününde ise ana bileşen olan pişmiş hamburger köftesinin gramaj bilgisine de yer verilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte, işletmelerde satışa sunulan tüm ürünlerin tarife ve fiyat listelerinde ölçü birimi olarak ifade edilen (adet, litre, kg, gram, cc, ml vb.) Bilgilere yer verilmesi gerekmektedir.

Bilgilerinize önemle duyurulur.

Saygılarımızla.